Historia ubezpieczeń na świecie – od starożytności po współczesność
Ubezpieczenia są dziś nieodłącznym elementem codziennego życia – chronią nasze zdrowie, mienie, firmy i przyszłość finansową. Choć współczesne polisy ubezpieczeniowe są skomplikowanymi dokumentami prawnymi, idea zabezpieczenia przed ryzykiem sięga tysięcy lat wstecz. Jak rozwijała się ta niezwykle ważna dziedzina?
Starożytne początki
Babilon (około 1750 r. p.n.e.)
Pierwsze znane formy ubezpieczeń pojawiły się w starożytnym Babilonie. Kodeks Hammurabiego – jeden z najstarszych zbiorów praw – zawierał przepisy, które przypominały dzisiejsze zasady ubezpieczeń. Kupcy mogli zawierać umowy tzw. „pożyczki morskiej”, gdzie wierzyciel przejmował na siebie ryzyko podróży w zamian za wyższy procent.
Chiny (około 1000 r. p.n.e.)
Chińscy kupcy rozkładali ryzyko poprzez podział ładunku pomiędzy kilka łodzi, aby uniknąć całkowitej straty w przypadku zatonięcia jednej z nich. To jedna z pierwszych form dywersyfikacji ryzyka.
Grecja i Rzym
W Grecji i Rzymie rozwijały się tzw. kasy pogrzebowe – wspólnoty, które zbierały składki od członków i finansowały koszty pogrzebu oraz wsparcie dla rodzin zmarłych. Te wspólnoty stanowiły prototyp dzisiejszych ubezpieczeń społecznych.
Średniowiecze – rozwój ubezpieczeń morskich
Największy rozwój ubezpieczeń nastąpił w średniowieczu, zwłaszcza w związku z handlem morskim. W XIII wieku w Genui i Wenecji zaczęto formalnie spisywać umowy ubezpieczeniowe na transport towarów. W 1347 roku powstała najstarsza znana polisa morska – wystawiona w Pizie.
W tym czasie powstają też pierwsze instytucje zajmujące się organizowaniem i gwarantowaniem takich ubezpieczeń, często związane z gildiami kupieckimi.
XVII–XVIII wiek – narodziny nowoczesnego ubezpieczenia
Londyn i narodziny rynku ubezpieczeń
W 1688 roku w kawiarni Edwarda Lloyda w Londynie spotykali się kupcy i armatorzy, by omawiać sprawy morskie. To tam narodziło się towarzystwo ubezpieczeniowe Lloyd’s of London – dziś jedno z najsłynniejszych na świecie.
Pierwsze ubezpieczenia majątkowe i na życie
W 1666 roku Wielki Pożar Londynu zniszczył ogromną część miasta. Katastrofa ta uświadomiła potrzebę tworzenia ubezpieczeń majątkowych – kilka lat później powstała pierwsza firma zajmująca się takim ubezpieczeniem: „The Fire Office”.
W XVIII wieku zaczęto też oferować ubezpieczenia na życie. W 1762 roku założono pierwsze nowoczesne towarzystwo ubezpieczeń na życie – „Equitable Life Assurance Society”.
XIX–XX wiek – masowy rozwój ubezpieczeń
Rewolucja przemysłowa spowodowała gwałtowny rozwój ubezpieczeń. Wzrost liczby przedsiębiorstw, fabryk i pracowników zwiększył zapotrzebowanie na ochronę zdrowia, życia, mienia i odpowiedzialności cywilnej.
Powstawały ubezpieczenia:
OC (odpowiedzialności cywilnej) – np. dla właścicieli pojazdów,
pracownicze – obejmujące wypadki przy pracy i choroby zawodowe,
społeczne – pierwsze systemy państwowe, np. w Niemczech za rządów Otto von Bismarcka (lata 80. XIX w.).
Współczesność – ubezpieczenia XXI wieku
W dzisiejszym świecie ubezpieczenia są dostępne niemal dla każdego i na wszystko – od zdrowia i życia, przez samochody, domy, aż po ryzyka cybernetyczne czy utratę dochodów.
Rozwój technologii, sztucznej inteligencji i big data wpływa na sposób zawierania polis i ocenę ryzyka. Coraz częściej można kupić polisę online, a ubezpieczyciele analizują dane z urządzeń mobilnych czy pojazdów, aby lepiej dopasować ofertę.
—
Podsumowanie
Historia ubezpieczeń to historia ludzkiej potrzeby zabezpieczenia się przed niepewnością losu. Od babilońskich handlarzy, przez średniowiecznych kupców, po nowoczesne platformy online – ubezpieczenia od wieków pełnią rolę tarczy chroniącej przed ryzykiem. I choć forma się zmienia, ich sens pozostaje niezmienny – dać ludziom poczucie bezpieczeństwa.