Historia leasingu – od starożytnych cywilizacji po nowoczesny biznes
Leasing to dziś jedno z najpopularniejszych narzędzi finansowania w biznesie. Pozwala firmom i osobom prywatnym korzystać z pojazdów, maszyn czy nieruchomości bez konieczności ich kupowania. Choć może się wydawać nowoczesnym rozwiązaniem, jego korzenie sięgają tysięcy lat wstecz. Jak rozwijała się idea leasingu na przestrzeni dziejów?
Początki leasingu – starożytność
Mezopotamia (około 2000 r. p.n.e.)
Najstarsze znane formy leasingu sięgają czasów starożytnych cywilizacji. W Babilonie zawierano pisemne umowy najmu ziemi, bydła, narzędzi czy łodzi. Wspomnienia o takich kontraktach można znaleźć w Kodeksie Hammurabiego – jednym z najstarszych zachowanych zbiorów praw.
Grecja i Rzym
W starożytnej Grecji i Rzymie powszechnie stosowano najem (łac. locatio conductio) – formę umowy, w której jedna strona udostępniała drugiej coś do użytkowania za określoną opłatą. Takie umowy zawierano zarówno w celach rolniczych, jak i handlowych – to protoplasta dzisiejszego leasingu operacyjnego.
Średniowiecze i epoka nowożytna
W średniowieczu leasing istniał głównie w formie dzierżawy ziemi, narzędzi i zwierząt gospodarskich. W miastach pojawiły się też umowy najmu warsztatów czy narzędzi rzemieślniczych. Był to jednak leasing bardzo uproszczony, pozbawiony struktury prawno-finansowej znanej dziś.
W czasach nowożytnych – wraz z rozwojem handlu i przemysłu – rosło zapotrzebowanie na bardziej elastyczne formy finansowania. Leasing przybierał coraz bardziej zorganizowaną formę, choć wciąż był traktowany jako „najem z opcją wykupu”.
XX wiek – narodziny nowoczesnego leasingu
USA – pionierzy leasingu finansowego
Nowoczesna forma leasingu narodziła się w Stanach Zjednoczonych. Za symboliczny początek uznaje się rok 1952, kiedy powstała pierwsza wyspecjalizowana firma leasingowa – United States Leasing Corporation z San Francisco. Celem było umożliwienie firmom korzystania z maszyn bez konieczności ich zakupu.
Wkrótce leasing upowszechnił się w całych Stanach, a potem w Europie, głównie w sektorze przemysłowym i motoryzacyjnym.
Europa i Polska
W Europie leasing pojawił się na większą skalę w latach 60. i 70., głównie w Niemczech, Francji i Wielkiej Brytanii. Był wykorzystywany przez przedsiębiorstwa do finansowania maszyn produkcyjnych i floty samochodowej.
W Polsce leasing pojawił się dopiero w latach 90. XX wieku, po przemianach ustrojowych. Na początku był to produkt przeznaczony głównie dla firm, ale z czasem zyskał popularność również wśród klientów indywidualnych, szczególnie przy finansowaniu samochodów.
Współczesność – leasing dla każdego
Dziś leasing to wszechstronne narzędzie finansowe stosowane na całym świecie. Występuje w dwóch głównych formach:
Leasing operacyjny – przedmiot leasingu pozostaje własnością leasingodawcy, a leasingobiorca płaci tylko za jego użytkowanie.
Leasing finansowy – przypomina bardziej zakup na raty; przedmiot przechodzi na własność leasingobiorcy po zakończeniu umowy.
Nowoczesny leasing obejmuje już nie tylko samochody i maszyny, ale również sprzęt IT, oprogramowanie, nieruchomości, a nawet… dzieła sztuki.
Rozwój cyfryzacji i fintechów pozwolił na uproszczenie procedur – dziś wiele firm leasingowych oferuje całkowicie zdalne zawarcie umowy, nawet w ciągu jednego dnia.
—
Podsumowanie
Leasing to doskonały przykład tego, jak stare pomysły mogą być skutecznie wykorzystywane w nowoczesnej gospodarce. Od glinianych tabliczek w Mezopotamii po cyfrowe podpisy na umowach leasingowych – historia leasingu pokazuje, że potrzeba korzystania z rzeczy bez ich posiadania istniała od zawsze. Z biegiem lat leasing stał się ważnym narzędziem rozwoju biznesu, wspierając przedsiębiorców w inwestycjach i zarządzaniu płynnością finansową.